Leid jij jouw team naar succes?

Effect?

De laatste teambijeenkomst. De afsluiting van een periode van bijna een jaar waarin hard gewerkt is aan hun ontwikkeling als team. Zo gepland dat iedereen aanwezig kan zijn, om gezamenlijk dit moment in de tijd te markeren. Door stil te staan bij wat er allemaal sinds de kick-off gebeurd is, wat ze anders zijn gaan doen, wat ze belangrijk vinden om te behouden en waar ze mee verder willen. En toen was er die reminder van de teamleider aan zijn medewerkers ‘op straffe van ontslag ben je vanmiddag aanwezig’. Hmmm, schoot er door me heen. Wat zou het effect hiervan zijn op de teamdynamiek?

Teamwerk

Sport is wellicht het beste voorbeeld om te bewijzen dat een goed functionerend team effectiever is dan een groep individuen die onafhankelijk van elkaar werken. Individuele spelers kunnen enorme talenten zijn, doorslaggevend voor succes is echter de sterkte van het team. In succesvolle teams ligt de focus naast het taakelement – wát moeten we bereiken - op het proces – hóe bereiken we het doel. Bij dat laatste gaat het over hoe mensen samenwerken, wat de dynamiek is tussen de diverse personen en hoe de verhoudingen in een team liggen.

Elementen voor succes

Natuurlijk, in succesvolle teams zijn naast het taak- en proceselement zaken als kennis, vaardigheden en capaciteiten belangrijk. Onderzoek heeft aangetoond dat er nog meer belang is. Ik belicht drie invalshoeken:

• Patrick Lencioni, organisatieadviseur en auteur van managementboeken, wordt met zijn boek ‘De vijf frustraties van teamwork’ vaak aangehaald. Ombuigen van frustraties levert als succesfactoren: onderling vertrouwen, aandurven gaan van conflicten, aangaan van commitment, nemen van verantwoordelijkheid, en focus op resultaten;
• Martijn Vroemen, adviseur en coach, onderscheidt in zijn zogenaamde teamwiel: motiverende doelen, gezamenlijke verantwoordelijkheid, open communicatie, respect voor verschillen, flexibel aanpassen en initiatief tonen;
• vanuit mijn Meyer-Briggs Type Indicator-opleiding (een instrument om de verschillen in persoonlijkheid van mensen te classificeren) kreeg ik over dit onderwerp aangereikt: vertrouwen, teamgerichtheid, communicatie, conflictmanagement, proces, ‘neuzen dezelfde kant op’ en innovatie.

Hoewel in essentie er duidelijke overeenkomsten zijn tussen deze benaderingen, vind ik met name de accentverschillen interessant. Bijvoorbeeld: wanneer je (wederzijds) respect voor verschillen ervaart, voel je eerder vertrouwen. Daarmee wordt vertrouwen het resultaat van een succesfactor en niet een separaat element. Alle invalshoeken zijn voor mij waardevol en bruikbaar. Ze vullen elkaar prachtig aan.

Wat betekent dit voor jou als manager?

Die elementen voor teamsucces zijn in de praktijk:

• direct zichtbaar (bijvoorbeeld focus op resultaten, proces en doelen);
• onzichtbaar (zoals commitment, vertrouwen en teamgerichtheid);
• zowel zichtbaar als onzichtbaar (communicatie en conflictmanagement).

Je hoeft als manager geen teamcoach te zijn om hiermee aan de slag te gaan. Waar het om draait, is je te realiseren welke invloed jij hebt. Jouw stijl en gedrag hebben impact op de teamdynamiek. Jij hebt een belangrijke voorbeeldfunctie als het gaat om eerlijkheid, kwetsbaarheid en het opbouwen van vertrouwen. Wanneer jij (oprecht) durft te zeggen: ‘het spijt me, mijn fout’, ‘ik heb volledig vertrouwen in jullie’ of ‘ik waardeer jouw/jullie bijdrage’ ondersteun je je team op weg naar succes.
Naast het besef van jouw invloed is het belangrijk je te realiseren dat je je managementpet eigenlijk altijd op hebt, in wat voor situatie ook. Je medewerkers zullen daar praktisch altijd (bewust en onbewust) van uitgaan!

Tips

Hoe kun je als manager aan al die succesfactoren nog meer bijdragen? Ik geef je twee belangrijke tips:

• Laat je medewerkers eens ervaren hoe ze een lastig gesprek aan kunnen gaan en discussies kunnen voeren zonder het respect voor verschillen uit het oog te verliezen. Verschillen van inzicht en conflicten ontstaan immers simpelweg vanwege uiteenlopende perspectieven, doelstellingen of achtergronden. Jij kunt laten zien dat het draait om het gesprek voeren vanuit de intentie het team of het werk beter te maken, werkend vanuit doelen naar resultaten door meningen en gegevens samen te voegen tot een gezamenlijke koers. Dat maakt het voor je medewerkers de volgende keer een stuk makkelijker om zaken bespreekbaar te maken.
• Zorg ervoor dat je medewerkers verantwoordelijkheid kunnen nemen door ze daarvoor de juiste middelen te geven. Blijf aan de zijlijn staan, net zoals een coach in de sport. Wees eerder reflecterend en ondersteunend dan sturend. Een cruciale belemmerende factor in het behalen van succes als team is het vasthouden van het management aan kaders, het systeem, de rituelen, het ‘moeten’. Met name bij zelfsturing in teams is dit opportuun. Stel vragen als ‘Wat hebben we hiervan geleerd om de volgende keer te gebruiken?’, ‘Hoe kunnen we dit nog beter doen?’ en ‘Hoe kan ik jullie helpen om hier een succes van te maken?’ Dan werk je aan gezamenlijke betrokkenheid en gedeelde verantwoordelijkheid.

Manager zijn is niet niks, je moet je voortdurend bewust zijn van je rol.

Het is steeds de vraag met welke leiderschapsstijl je je team het beste stimuleert. Kun je daarbij wel wat hulp gebruiken? Laat dan je gegevens hieronder achter.