Hakken in het zand

(reacties: 0)

Kop koffie

‘Nee hè, ze zullen toch niet?’ De rest van haar zin bleef in de lucht hangen. Met een diepe frons op haar voorhoofd klikte ze de mail weg. ‘Niet boos worden’, flitste het door haar heen. ‘Heeft geen zin. Rustig door blijven ademen. Straks een kop koffie pakken en goed stilstaan bij wat er nu eigenlijk aan de hand is.’ Marjolein, de manager in dit voorbeeld, wil een verandering in haar team doorvoeren. Ze heeft er uitgebreid over gecommuniceerd. Tot nu toe leek iedereen enthousiast, maar door deze mail vermoedt ze dat een paar van haar medewerkers hun hakken in het zand zetten.

 

Hakken in het zand

De hakken in het zand zetten houdt in: zich opstellen als felle tegenstander van een voorstel of ontwikkeling, zonder de bereidheid te zoeken naar positieve aspecten of naar compromissen. Daarin vielen mij deze twee woorden op: zonder bereidheid. Bijna onbewust realiseerde ik me dat als ik deze uitdrukking gebruik, ik er blijkbaar vanuit ga dat een gesprek niet meer mogelijk is. Dat is een fikse stellingname! Anders gezegd: de weerstand komt niet alleen bij mijn tegenstanders vandaan, maar ook bij mij. Oeps.

 

Om bij stil te staan

Laten we daar eerst bij stil staan. Jij bent enthousiast, jij wilt niets liever dan het morgen anders doen. Je bent heilig overtuigd van de waarde van wat jij bedacht hebt. Weerstand van je medewerkers, medewerkers die zeggen dat jouw idee niet gaat werken, dat wil je wilt liever niet horen. Kortom, ook jij voelt weerstand. Niet tegen de verandering maar tegen de weerstand tegen de verandering. Zolang jij die niet overwint, kun je niet vrijelijk met je medewerkers in gesprek. Dan ga je de barricades op, nog sterker overtuigen of misschien zelfs over tot machtsvertoon. Dat is niet waar leiderschap overgaat. Zo kun je immers niet constructief met elkaar aan de slag. Kortom eerst die weerstand bij jezelf ‘wegwerken’.

 

In de spiegel kijken

Weerstand is een volledig natuurlijke reactie. Reactie volgt op actie. Niets om je druk over te maken. Het is een wet van de natuur, een realiteit. En vechten tegen de realiteit levert je niets op. Als het regent, regent het. De eerste stap is er één naar jezelf toe: verzet je niet (langer) tegen je eigen gevoel. Dat is er en kun je niet ontkennen. Daarmee toon je zelfbewustzijn, één van de essenties van leiderschap. Draai dan de situatie om, verplaats je in de ander. Die voelt misschien boosheid, angst, aarzeling; zaken die wellicht nog niet op die manier uitgesproken zijn. Pas als je kunt onderkennen en aanvaarden dat er aan beide kanten, de jouwe en die van de ander(en), gevoelens of emoties zijn en mogen zijn, kun je verder bewegen. Ook dat is leiderschap. Leiders zijn immers niet bang om emoties bespreekbaar te maken.

 

Geef het ruimte

De kunst is om in het gesprek met je medewerkers alles toe te laten, aan alles ruimte aan te geven. Met alles doel ik daarbij niet alleen op het vinden dat het logisch is dat er weerstand is maar ook op het erkennen van al die achterliggende redenen die jouw medewerkers hebben om weerstand te voelen. Je medewerker vindt of voelt het, dat staat voorop. Aan jou de taak om er begrip voor op te brengen, op een oprechte wijze. Daarmee voelt de ander zich gehoord en gezien en dat creëert ruimte voor gesprek. Ook dat kenmerkt een leiderschapshouding: verschillen mogen bestaan en zijn vruchtbaar.

 

Wat er zoal langs kan komen

Angst is vaak de achterliggende reden bij weerstand. Die angst kan te maken hebben met allerlei zaken. Van angst bijvoorbeeld voor wat er gaat gebeuren tot angst om iets niet te kunnen. Wat er zich bij je medewerkers afspeelt, kan je enorm verrassen. Om die reden is jouw open houding zo belangrijk. Zorg ervoor dat je aannames en veronderstellingen heel helder krijgt. Herken en benoem ze als zodanig en licht toe waarom ze wel of niet kloppen. Dat geeft duidelijkheid en kan aan je medewerkers een zucht van verlichting ontlokken. Daar draait leiderschap ook om: helder zijn in wat de verandering behelst. Vergeet vooral niet te vragen naar zorgen en verlangens. Ook zorgen verdienen een verduidelijking vanuit jouw kant, waarbij het erkennen van de zorg voorop staat. Verlangens kunnen uiten, creëert ruimte voor het aangeven van eigen wensen. Let dan wel op dat zo’n verlangen aansluit bij de verandering die jij voor ogen hebt. Alleen zo blijf je op zoek naar aanknopingspunten voor het samen vormgeven van de verandering.

 

Waaraan herken jij jouw eigen hakken in het zand of die van een ander?

Hoe ga jij daarmee aan de slag? Deel hieronder je ervaring en laat mij je een stap verder helpen.

 

Ga terug



Reactie toevoegen