Gedoe

(reacties: 0)

Wat een gedoe

Annet werpt een blik op de klok. De vergadering duurt al een uur. Het notitieblok voor haar is leeg. Ze heeft nog geen concreet besluit kunnen noteren. Haar ogen kruisen die van Kees Jan, die ze in een hopeloos gebaar naar boven slaat. Ze kijkt eens om zich heen. Willem is druk in discussie met Mark en Eveline. Haar overige teamgenoten zitten er wat verloren bij. Sommigen met hun aandacht op hun paparassen gericht, anderen geërgerd kijkend naar het discussiërende drietal. ‘Wat een gedoe’, schiet er door haar heen.

 

Veelzijdig woord

Het woord gedoe kent een ongelooflijk aantal synoniemen. Wat te denken van: commotie, drukte, gehannes, heisa, toestanden, bedoening, beweging, bezigheid, deining, gedonder, gemier, geploeter, getob, gezanik, gezeur, herrie, moeite, stampei, stennis, rompslomp, poppenkast ... en nog veel meer. Het duidt vaak aan:

  • (een) onduidelijke handeling(en) die moeite kost(en); als in ‘het was een heel gedoe om toch nog op tijd te komen’;
  • een moeizame bezigheid; bijvoorbeeld ‘het inschenken van de drankjes was een heel gedoe’;
  • een geheel van omslachtigheden; denk aan ‘dat gedoe hangt me al een hele tijd de keel uit’.

Zonder nadere toelichting op wat als ‘gedoe’ wordt ervaren, op wat precies de moeite, het moeizame of het omslachtige is, ontstaat er al snel ruis op de lijn. Waar zou Annet aan denken als er door haar heen schiet ‘wat een gedoe’?

 

In de praktijk

Wat in het voorbeeld hierboven gebeurt, is van alle dag. Mensen bestempelen iets voor zichzelf als gedoe, maar spreken het niet uit - althans niet op de plek waar het zich echt afspeelt, zoals een bijeenkomst. Het kan zichtbaar worden door non-verbale communicatie maar ook op een wat impliciete manier zoals door mopperen, roddelen, indianenverhalen, te laat komen, lange koffiepauzes, het werk laten versloffen of, zoals in de eerste alinea, door stroperige vergaderingen. Gedoe beïnvloedt de onderlinge verhoudingen, sfeer en samenwerking. Het resulteert in geneuzel over taken, gesteggel over procedures, rammelende afspraken en belabberde resultaten.

 

Voorkomen en genezen

In de meeste veranderprocessen wordt getracht gedoe te voorkomen door uitgebreid en herhaald te communiceren, het veranderverhaal goed op orde te hebben, et cetera. De grote vraag is of voorkomen ervan wel mogelijk ís. Of niet elke verandering om gedoe ‘vraagt’ omdat er anders niets verandert. Omdat wij als mens hechten aan bekend en we onbekend, lees verandering, vaak ogenblikkelijk als onveilig bestempelen. Daar zitten we niet op te wachten, we protesteren. Onhoorbaar, wellicht. Maar het gedoe is er. En dat moet de wereld uit, wil de verandering slagen.

 

Managen

Gedoe kun je in een veranderproces onder meer managen door expliciet aandacht te geven aan de impact van de verandering op de individuele medewerker. Een goed handvat daarbij zijn de zogenaamde zeven bronnen. Daarmee kijk je naar de inbreuken op het werkplezier én naar de kansen die door de verandering ontstaan vanuit zeven verschillende invalshoeken. Er wordt daardoor op een andere manier over de verandering gepraat. De aanpak geeft ruimte aan een gesprek over de impact op de persoon zelf en over zijn/haar bijdrage aan de organisatie. Het gaat daarmee verder dan uitsluitend stilstaan bij de impact op taken en verantwoordelijkheden. Ongeschreven zaken als emoties en energie kunnen besproken worden, zaken die onlosmakelijk aan resultaten zijn verbonden.

 

Interventie

Het managen van gedoe betekent soms een actieve interventie. Het gesprek aangaan wanneer dat nodig is, met alle betrokkenen. Wanneer? Pasklare regels zijn daarvoor lastig af te geven. Wellicht de eenvoudigste: als jij vindt dat er gedoe ontstaat/is ontstaan of als één van de betrokkenen zich in die richting uitlaat. Gedoe is geen teken van mismanagement, het is een signaal dat zaken in beweging zijn. Het kenmerk van een verandering.
Zo’n gesprek aangaan, vraagt wil en moed van alle betrokkenen. Het gaat om het onbespreekbare bespreekbaar maken, zonder dat je weet wat de uitkomst is.

 

Dialoog

Een verandering raakt bestaande waarden, belangen, posities en ongeschreven regels. Die impact dient besproken te worden. Een veilige setting en een gelijkwaardige inbreng van iedereen, medewerker en manager, zijn daarbij cruciaal. Anders komt niet op tafel wat op tafel moet komen en stagneert de verandering. Het onderhuidse, dat zo typerend is voor gedoe, blijft dan bestaan.
Dialoog met een ‘talking stick’ is een uitstekende manier om zo’n gesprek te voeren. Kenmerkend aan dit instrument is dat het draait om ‘praten mét elkaar’ in plaats van ‘praten óver elkaar’. Een setting waarin mensen zich uitgenodigd voelen om hun gezichtspunten en/of gevoelens te delen en waar ze werkelijk gehoord worden. Op die manier kan de onderlinge samenwerking en communicatie verbeteren en dat draagt bij aan een duurzame samenwerking.

 

Van welk gedoe zou jij af willen?

De zeven bronnen en dialoog met een ‘talking stick’ zijn een paar van de middelen die ik inzet in mijn werk met organisaties. Vertel me jouw gedoe en ik laat je weten of en hoe deze instrumenten toepasbaar zijn!

 

Ga terug



Reactie toevoegen