Begrijpen en begrepen worden
(reacties: 0)
De mail
Zijn antwoord verrast me. Ik lees de mail nog een keer en probeer zijn respons te bevatten. Heeft dit te maken met mijn vraag? Mijn hoofd draait overuren om de link te leggen. In steeds andere varianten komen er vragen bij me op. Was mijn vraag misschien niet duidelijk? Hoe heeft hij mijn vraag begrepen? Welk verband legt hij? Was dit wat ik wilde weten?
Werkelijk begrijpen waar een reactie vandaan komt, is best lastig als je alleen een mail tot je beschikking hebt.
Zelfreflectie
Als coach ben ik gewend om open vragen te stellen. Werkelijk open vragen waarin geen enkele veronderstelling in zit. Dit in tegenstelling tot de zogenaamde half gesloten vragen waar ik het in mijn blog Vragen stellen 3.0 over had en die vaak ook als ‘open’ worden aangeduid. De reactie op mijn mail zet me aan tot zelfreflectie. Mijn open vraag heeft een voor mij ongewenst effect. Had ik hem anders kunnen formuleren? En, wat is het in de mailwisseling dat me raakt?
Omdenken
Dan valt het kwartje. Mijn eigen advies om voor het stellen van een vraag na te denken over ‘wat wil ik nu eigenlijk weten’, ben ik gewoon even vergeten. Ik wil iets specifieks weten en daar sluit mijn vraag niet bij aan. Oeps. Tijd voor omdenken. Mijn gedachten richten op ‘wat kan ik met een antwoord dat de grenzen van mijn verwachtingspatroon overschrijdt’. Dat voelt als een switch van verwonderd, teleurgesteld of boos zijn dat mijn vraag niet op mijn manier begrepen wordt, naar ‘wat kan ik begrijpen uit de reactie die ik kreeg’. Is dat wat managementgoeroe Stephen Covey bedoelt in eigenschap vijf van zijn boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap – Seek first to understand, then to be understood?
Opheldering
Het gaat misschien wat ver om Covey toe te passen op een mailwisseling én het drukte mij weer even met de neus op de feiten. Communicatie is onwijs moeilijk – een misverstand is zo geboren. Schriftelijke communicatie is daarbij in mijn ogen echt anders dan mondelinge. In gesprek met elkaar kun je makkelijker ‘ingrijpen’ en vragen om een toelichting. En dat doen we voortdurend, zo blijkt uit onderzoek. Gemiddeld vragen we elke 90 seconden om opheldering.
Luisteren
Daar waar het in schriftelijke communicatie draait om het begrijpen van de woorden van de ander door ze te zien en te interpreteren, speelt in mondelinge communicatie het luisteren de belangrijkste rol. Écht luisteren is behoorlijk lastig – daarover heb ik eerder geschreven.
Ergens las ik: een mens heeft niet voor niets twee oren en één mond: daarmee kan hij twee keer zoveel luisteren als spreken. Effectief luisteren is echter best ingewikkeld. Als je weet dat we per seconde gemiddeld 4,5 miljoen informatieprikkels krijgen, dan kun je je voorstellen dat het onmogelijk is alles te registreren (lees horen). Voeg daarbij dat we spreken met een snelheid van circa 120 tot 150 woorden per minuut en denken met een snelheid van 600 tot 800 woorden per minuut, dan is de conclusie dat de kans groot is dat we de zin van een ander in ons hoofd al afmaken voordat de ander uitgesproken is, snel getrokken.
Onmogelijk?
Is wederzijds begrip vanuit die wetenschap dan een onmogelijk iets? Niet in mijn ogen. Er is wel werk aan de winkel: kunnen en willen luisteren.
Kunnen gaat over vaardigheid. Over het leren oppikken van belangrijke boodschappen uit mondelinge communicatie en het ingaan op reacties. Oefening baart daarin zeker kunst. Wellicht helpt het je om te weten dat je op verschillende manieren kunt luisteren. Ik kom daar in een volgende blog op terug.
Het willen heeft betrekking op het inzien van het belang van het begrijpen van elkaar. De waarde van begrip herkennen wanneer het gaat over onderlinge samenwerking, het oplossen van gezamenlijke problemen of het bereiken van een teamresultaat. Het sluit tevens aan bij wat Covey schreef: ‘naast fysiek overleven is de grootste behoefte van de mens psychologisch overleven – om begrepen, erkend, bevestigd en gewaardeerd te worden’.
Aanvulling
Covey’s vijfde eigenschap kun je simpelweg vertalen naar: als ik eerst probeer een ander te begrijpen, kan ik meer voor hem of haar betekenen. En: een ander kan van meer betekenis zijn voor mij als hij of zij mij begrijpt. In dat laatste begrijpen zit wat mij betreft nog een uitnodiging voor jezelf: dat je probeert, zonder schroom en met respect, uit te leggen wat jou beweegt. Dat je stil staat bij: ‘wat wil ik nu eigenlijk zeggen’ en daarbij je patronen en conditioneringen onderzoekt en doorbreekt. Oftewel: begrijp jezelf, dan kun je beter begrepen worden. Persoonlijk leiderschap ontwikkelen, noem ik dat.
Is onbegrip in jouw omgeving aan de orde van de dag? Wil jij beter begrijpen en begrepen worden?
Laat hieronder je verhaal achter en ik help je graag om elkaar beter te begrijpen.
Reactie toevoegen