Afwachten
(reacties: 0)
Het appel
‘We hebben al zoveel voorgesteld. Er gebeurt nooit iets mee.’ Ze buitelen over elkaar heen met het geven van voorbeelden. Na een tijdje wordt het stil, er valt niets meer te herhalen. De teamleden kijken me verwachtingsvol aan. Hun appèl op mij, hun teamcoach, is voelbaar: hoe ga jij dit voor ons oplossen?
De bal lijkt bij mij te liggen - de vraag zelf is niet hardop uitgesproken. Non-verbaal doen ze allemaal hetzelfde. Nadat iedereen zijn zegje heeft gedaan, leunt men achterover in zijn stoel, kijkt even de kring rond en richt zijn blik op mij. Afwachtend op wat er gaat gebeuren.
Wachtstand
De begrippen ‘afwachtend’ en ‘passiviteit’ worden vaak in een adem genoemd, alsof ze exact hetzelfde betekenen. In mijn ogen is er wel degelijk een verschil. Iemand die passief is, neemt een afwachtende houding aan doordat hij of zij niet/nooit uit eigen initiatief in beweging komt en daarmee geen invloed op iets uitoefent. Afwachtend zou ik eerder kenmerken als gedrag waarbij iemand wel iets zegt of voorstelt, oftewel invloed wil uitoefenen, maar vervolgens de regie uit handen geeft. Hij wacht af totdat iemand anders iets doet.
Hoe het verder ging
Tussen alle voorbeelden in zit er één die twee doelen dient. Het is een actie die hun kennis en inzicht verbetert én het doen ervan zien ze als een beloning. Iets waarop ze al even wachten: een ‘feestje’ en zeker als het bedrijf de lunchkosten op zich neemt.
Na wat instemmend geknik begint het gemorrel opnieuw. ‘We hebben zoiets al eerder voorgesteld en het moet nog steeds geregeld worden.’ De cirkel is rond, we zijn aangeland bij waar we begonnen. Hoog tijd om dat te doorbreken.
Ik vraag wat ze van het plan zelf kunnen oppakken. Dat blijkt heel veel te zijn. Maar ja, ze moeten wel toestemming krijgen. Mijn volgende vraag gaat over wat hun manager nodig heeft om die te geven. Midden in het gesprek over kosten en baten van het voorstel, zie ik dat een teamlid wat achterover leunen. Ik kijk haar aan. ‘Dus eigenlijk hè’, begint ze, ‘is wat wij steeds doen is iets roepen en vervolgens maar blijven afwachten totdat er iets gebeurt.’ De rest van het gezelschap valt stil bij deze reflectie.
Bewustzijn
Inwendig juich ik als er zoiets gebeurt. Dat moment waarop iemand zich bewust wordt van het gedrag van de groep en dat hardop benoemt. Zo’n spiegeling geeft een opening in de vaak noodlottige kringloop van oorzaak en gevolg. Dan ligt er een kans om een ander pad te kiezen, een koerswijziging te doen van ‘afwachten’ naar ‘wat kan ik zelf beïnvloeden’.
Wanneer de contemplatie wordt beaamd door de groep, is het voorstel ‘als dit zo is voor jullie, zullen we dan kijken naar wat zouden jullie kunnen doen’ een mooie start voor anders denken en handelen.
Slim
Het nadenken over ‘Wat kan ik zelf beïnvloeden?’ vergt enige slimheid en creativiteit. Die slimheid gaat over het tijdelijk op de stoel van de ander gaan zitten - te bedenken wat hij nodig heeft om ‘ja’ te zeggen tegen jouw voorstel. Dan is het zaak na te denken over de consequenties ervan in de ogen van de ander: niet alleen de kosten- maar ook de batenkant. Creativiteit, buiten je eigen invloedcirkel kijken, speelt daarin een belangrijke rol.
ZInvolheid
Je kunt je afvragen of een afwachtende houding per definitie een ‘no-go’ zone is. Ik pleit voor twee kanten van de medaille. Afwachten kan voor jou zinvol en/of functioneel zijn - het is aan jou om dat te bepalen.
Bij elke actie die je uitzet of voorstel dat je doet, gaat het erom je af te vragen of je de regie uit handen wilt geven of niet. Dat doe je door stil te staan bij de voor- en nadelen van een afwachtende houding voor jou: wat levert het je wel op en wat niet?. Dan kun je makkelijker een bewuste keuze maken.
Het managementperspectief
‘Actie = reactie’ geldt ook in managementland. De druk om resultaten te halen doet je als manager wellicht neigen naar meer sturen, meer instructies geven en meer detailplanningen maken – een valkuil, met averechts effect. Hoe harder jij werkt, hoe afhankelijker en meer afwachtend je medewerkers zich opstellen. Ze zijn immers gewend dat jij zaken oppakt. Omdat zij afwachtend zijn en jij verantwoordelijk, stap je voor je het weet opnieuw in de actiestand en versterk je hun afwachtende houding. Een werkwijze die jullie samen in stand houden.
Een gebruikelijke aanpak is om met je team te werken aan herkenning, doorbreken en anders invullen. Wanneer het patroon zich lijkt te herhalen (in de tijd of op meer plekken in het bedrijf), is een andere insteek aan te raden: die van de systemische benadering. Dan staat de vraag ‘Wat is er (ooit) gebeurd in de organisatie, waardoor mensen deze houding hebben aangenomen?’ centraal. Dit inzichtelijk maken, geeft de mogelijkheid met die ‘aanleiding’ aan de slag te gaan en van daaruit verandering door te voeren.
Hoe speelt afwachten in jouw leven een rol? Ben je toe aan verandering?
Je verhaal kun je hieronder kwijt. Ik help je graag verder op de wijze die bij jou past.
Reactie toevoegen