Misverstanden

(reacties: 0)

Sorry

‘Op die aankondiging van vorige maand valt heel wat aan te merken.’ De glimlach op het gezicht van Marieke bevriest. ‘Die aankondiging?’, reageert ze, ‘Die is nagekeken door het hoofd Communicatie. Hij heeft er niets uitgehaald.’ José kijkt haar senior medewerkster onderzoekend aan. Begrijpt Marieke niet dat zij het heeft over het afstemmingsproces? ‘Nee, dat bedoel ik niet.’ ‘Wat bedoel je dan met “heel wat aan te merken”?’ José hoort een lichte irritatie in de stem van Marieke. ‘Sorry, hier gaat iets mis. Ik dacht dat je wel begrepen had dat het concept langs alle afdelingshoofden had gemoeten vanwege mijn vakantie.’

 

Snel geboren

Een misverstand zit in een klein hoekje. Voor je het weet begrijp je elkaars bedoelingen verkeerd. Heb jij iets anders begrepen dan de ander waardoor er vervolgens iets misgaat. Of ontstaat er een verkeerd begrip waardoor je langs elkaar heen werkt. Misverstanden hebben – zeker als ze niet uit de weg geruimd worden – een negatieve invloed op het onderlinge vertrouwen. En, zoals Patrick Lencioni in zijn boek De vijf frustraties van teamwerk schrijft, gebrek aan vertrouwen is de eerste en meest fundamentele bron van disfunctioneren van een team.

 

Verhelderen

Goed samenwerken in een team is ingewikkeld. Wanneer je samenwerkt in een project, kunnen misverstanden eenvoudig ontstaan. Zonder opheldering kom je niet verder en komt de deadline in gevaar. Of je werkt al heel lang samen en je denkt de ander goed te begrijpen. Wanneer jullie de resultaten bij elkaar voegen, blijken ze niet op elkaar aan te sluiten en moet een deel van het werk opnieuw worden gedaan.
Bij het begrijpen van elkaars bedoelingen zijn op zijn minst twee partijen betrokken. De zender en de ontvanger. Aan beide kanten kan het ‘mis’ gaan. De zender kan zich bewust of onbewust bedienen van vaag taalgebruik. De ontvanger kan bewust of onbewust de woorden die hij hoort ‘vervormen’ tot een boodschap die (beter) bij hem past.

 

Zenden

Wat je zegt, ben je zelf. Wie kent die uitdrukking uit zijn kindertijd niet? Ik moest eraan denken bij het schrijven van deze alinea. Wat en hoe je iets zegt, reflecteert je gedachtes, je gevoelens. Vaag taalgebruik gebruik je bijvoorbeeld als je nog geen duidelijk idee hebt over een onderwerp en er toch iets over wilt of moet zeggen. Of als je een mededeling wilt verzachten, omdat jij hem te hard vindt als je je direct uitspreekt. Of als je onrust voelt over het effect van het rechtstreeks brengen van je verhaal.
Andersom kun je als zender ervan overtuigd zijn dat je een glasheldere boodschap hebt. Je toehoorders horen echter allerlei containerbegrippen, modewoorden, eufemismen en verhullend taalgebruik. Of jij denkt dat je iets tactisch brengt, terwijl je gesprekspartner je verhaal maar warrig vindt.

 

Ontvangen

Echt horen wat een ander zegt, is een kunst. Denk maar aan wat er van een verhaal overblijft wanneer het een paar keer wordt doorverteld en de laatste persoon wordt gevraagd aan de hele groep te vertellen wat hij gehoord heeft.
Aan alles wat we horen, geven we onze eigen interpretatie. Die is gekleurd door ons wereldbeeld, gedachtes, meningen, normen en waarden die ons eigen zijn. We interpreteren er wat op los, niet alleen op basis van de woorden die we (menen te) horen maar ook door wat we zien: het non-verbale deel van de communicatie. En tot slot: we geven lang niet altijd dezelfde betekenis aan woorden als onze gesprekspartner.

 

Wat helpt

Kortom, een misverstand ligt altijd op de loer. In samenwerking is het elkaar écht snappen van groot belang. Ter voorkoming van misvattingen en bijbehorende consequenties. Van kleine en grote irritaties tot het compleet mislukken van een opdracht of project. Het risico op misverstanden kun je op verschillende wijzen minimaliseren. Denk aan:

  • de LSD-formule;
    waarschijnlijk de bekendste die er is. Het staat voor Luisteren, Samenvatten, Doorvragen. Door aandachtig te luisteren naar wat de ander te zeggen heeft, dit samen te vatten in je eigen woorden en door te vragen bij vaagheden en dergelijke, kun je missers voorkomen.
  • de wet van WIEB;
    waarin WIEB staat voor Wat Ik Eigenlijk Bedoel. Het is een uitnodiging om jezelf, vooral bij een moeilijke boodschap, eerst af te vragen wat je nu eigenlijk bedoelt te zeggen, voordat je dat onder woorden brengt. Dit voorkomt een warrig verhaal.
  • definities;
    vooraf met elkaar consensus bereiken over wat met een term, een oplossing of een resultaat wordt bedoeld, stelt je in staat om een vraagstuk, opdracht of project gerichter te behandelen of uit te voeren.

 

Volledig

Voor mij ligt de sleutel bij het goed verstaan. Niet alleen luisteren naar de ander maar ook naar jezelf. VOL-LEDIG. Daar bedoel ik mee: helemaal en leeg van gedachten. Dat vraagt een open houding en het loslaten van concepten. Daarbij dien je je te realiseren dat je steeds opnieuw concepten zult tegenkomen. Én de basisbereidheid te hebben die te laten varen – ondanks de moeite die dat soms kost. Daarvanuit kan duidelijke taal ontstaan.

 

Hoe vaak ontmoet jij misverstanden? En hoe reageer jij?

Ik ben benieuwd wat jij in je dagelijkse praktijk aan misverstanden tegenkomt. Ik help je ze graag op te lossen.

 

Ga terug



Reactie toevoegen